Vòng Playoff là thuật ngữ thường được nhắc đến trong các giải đấu thể thao, không chỉ riêng bóng đá. Đây là trận đấu quyết định số phận của các đội bóng, là cơ hội để các đội cạnh tranh thứ hạng cao hơn hoặc tránh xuống hạng. Vậy vòng Play off là gì? Tại sao nên tổ chức vòng đấu này? Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Vòng play off là gì?
Theo tìm hiểu của những người quan tâm nhà cái uy tín, vòng play off hay vòng đấu loại trực tiếp là vòng đấu mà hai đội đấu với nhau trong một trận đấu duy nhất để xác định đội chiến thắng. Đội chiến thắng sẽ vào vòng tiếp theo, trong khi đội thua sẽ bị loại.
Từ “play off” bắt nguồn từ tiếng Anh có nghĩa là “chơi hoặc bị loại”. Đây là một cách chơi chữ thú vị, trong đó “play” nghĩa là “chơi”, và “off” nghĩa là “dừng lại” hoặc “loại bỏ”. Chính vì ý nghĩa này, play off thường được dùng để chỉ những trận đấu quyết định, có thể cho một đội cơ hội tiếp tục chơi hoặc phải dừng lại.
Vòng loại trực tiếp thường được áp dụng trong các giải đấu có tính cạnh tranh cao, chẳng hạn như giải vô địch quốc gia, cúp quốc gia hoặc các giải đấu quốc tế. Vòng loại trực tiếp thường diễn ra sau khi hai đội có thành tích ngang ngửa nhau hòa nhau.
Trong bóng đá, vòng play-off thường được sử dụng để xác định đội nào đủ điều kiện tham dự các giải đấu lớn hơn, chẳng hạn như Giải vô địch châu Âu hoặc World Cup. Ví dụ, trong vòng loại Giải vô địch châu Âu 2024, 10 đội xếp thứ ba trong các bảng đấu của mình sẽ tham gia vòng play-off để tranh suất vào chung kết.
Đặc điểm và ví dụ về vòng play off bóng đá
Đặc điểm vòng play off
- Tính chất căng thẳng : Vì đây là cơ hội cuối cùng để đạt được mục tiêu (thăng hạng, vé dự cúp, v.v.) nên các trận play-off thường rất kịch tính và áp lực cao.
- Lối chơi chiến thuật : Các đội thường chơi thận trọng, tập trung vào phòng ngự hoặc tận dụng các khía cạnh cố định (như phạt góc, đá phạt) trên sân để ghi bàn.
- Thể thức : Có thể là một trận đấu đơn (trên sân trung lập) hoặc sân nhà và sân khách (tổng số bàn thắng hoặc bàn thắng trên sân khách).
Ví dụ cụ thể
- Giải Ngoại hạng Anh/Giải Vô địch : Trong mùa giải 2024/25, các đội như Leicester City, Ipswich Town và Southampton đã thăng hạng lên Giải Ngoại hạng Anh thông qua vòng play-off Championship mùa trước (2023/24). Trận chung kết play-off tại Wembley thường được gọi là “trận đấu đắt giá nhất thế giới” do giá trị tài chính của việc thăng hạng lên Giải Ngoại hạng Anh (ước tính hơn 200 triệu bảng Anh).
- Vòng loại Euro/World Cup : Ở vòng loại Euro 2024, các đội như Ba Lan và Ukraine đã giành được suất vào chung kết thông qua các trận play-off đầy kịch tính.
Các trường hợp đá play-off phổ biến
- Thăng hạng hoặc xuống hạng ở giải vô địch quốc gia :
- Ví dụ, tại Giải vô địch (Anh) , các đội xếp thứ 3 đến thứ 6 vào cuối mùa giải sẽ phải tham dự vòng play-off thăng hạng để giành một suất lên chơi tại Giải Ngoại hạng Anh . Các trận đấu này bao gồm bán kết (lượt đi và lượt về) và trận chung kết, thường được tổ chức tại một sân vận động trung lập (như Sân vận động Wembley).
- Tương tự như vậy, ở một số giải đấu, các đội ở cuối bảng xếp hạng có thể tham gia vòng play-off để tránh xuống hạng.
- Vòng loại giải đấu quốc tế :
- Ở vòng loại World Cup hoặc Euro , các đội nhì bảng (hoặc các đội có thành tích tốt nhưng chưa đủ điều kiện) sẽ phải tham dự vòng play-off để tranh suất. Ví dụ, ở vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Âu, các đội như Bồ Đào Nha và Ý phải đá vòng play-off.
- Các trận play-off này thường là loại trực tiếp, với hai trận đấu sân nhà và sân khách hoặc một trận đấu duy nhất.
- Vòng loại trực tiếp ở các giải đấu khác :
- Một số giải đấu nhỏ hơn hoặc giải đấu trẻ cũng sử dụng vòng loại trực tiếp để xác định nhà vô địch hoặc vị trí quan trọng.
Thể thức thi đấu vòng play-off mới nhất
Ở vòng loại trực tiếp, các cặp đấu sẽ thi đấu với nhau để xác định đội chiến thắng. Nếu hai đội hòa nhau sau thời gian thi đấu chính thức, hai đội sẽ bước vào hiệp phụ hoặc loạt sút luân lưu. Có hai kịch bản có thể xảy ra:
Hầu hết các giải đấu lớn đều áp dụng hiệp phụ ở vòng loại trực tiếp. Nếu tỷ số hòa sau 90 phút thi đấu chính thức, hai đội sẽ bước vào hai hiệp phụ, mỗi hiệp 15 phút. Nếu tỷ số vẫn hòa sau 30 phút hiệp phụ, hai đội sẽ bước vào loạt sút luân lưu.
Một số giải đấu play-off áp dụng luật bàn thắng vàng trong hiệp phụ. Điều này có nghĩa là đội nào ghi bàn thắng đầu tiên trong hiệp phụ sẽ thắng mà không cần chờ đủ 30 phút. Bàn thắng đó được gọi là bàn thắng vàng.
Một số giải đấu không áp dụng luật loại trực tiếp. Nếu không có đội chiến thắng sau 90 phút thi đấu, hai đội sẽ bước vào loạt sút luân lưu.
Loạt sút luân lưu là loạt đá luân lưu gồm 5 quả được thực hiện bởi hai đội. Đội nào ghi được nhiều bàn thắng hơn sẽ thắng. Nếu hai đội vẫn hòa sau 5 quả đá luân lưu, hai đội sẽ tiếp tục đá luân lưu cho đến khi tìm ra người chiến thắng.
Vậy là bài viết đã giải đáp vòng Play off là gì? Vòng loại trực tiếp là một thể thức thi đấu quan trọng, quyết định số phận của các đội bóng. Nhờ đó, môn thể thao vua càng trở nên hấp dẫn, bởi khán giả luôn mong chờ những trận đấu mang tính quyết định, then chốt.
